მონაცემთა ცენტრების ენერგომოხმარება 2035 წლისთვის გასამმაგდება: ხელოვნური ინტელექტის ბუმი ელექტროქსელებს საფრთხეს უქმნის

BloombergNEF-ის ახალი ანგარიშის თანახმად, მონაცემთა ცენტრების მშენებლობის ტემპი შენელების ნიშნებს არ აჩვენებს, რის შედეგადაც მომდევნო ათწლეულის განმავლობაში სექტორის ელექტროენერგიაზე მოთხოვნა 2.7-ჯერ, ანუ თითქმის სამჯერ გაიზრდება. პროგნოზის მიხედვით, 2035 წლისთვის მონაცემთა ცენტრები 106 გიგავატ ენერგიას მოიხმარენ, რაც მკვეთრი ზრდაა დღევანდელ 40 გიგავატთან შედარებით.

ანგარიშში ნათქვამია, რომ ამ ზრდის მნიშვნელოვანი ნაწილი სოფლად მოხდება, რადგან ახალი ობიექტები სულ უფრო მასშტაბური ხდება, ხოლო ქალაქების მახლობლად შესაფერისი ტერიტორიების პოვნა რთულდება. ზრდის ერთ-ერთი მთავარი მამოძრავებელი ფაქტორი დაგეგმილი მონაცემთა ცენტრების უპრეცედენტო მასშტაბია. თუ დღეს მონაცემთა ცენტრების მხოლოდ 10% მოიხმარს 50 მეგავატზე მეტს, მომდევნო ათწლეულში საშუალო ახალი ობიექტის სიმძლავრე 100 მეგავატს მნიშვნელოვნად გადააჭარბებს.

სტატისტიკაზე განსაკუთრებულ გავლენას ყველაზე დიდი ობიექტები ახდენენ: ახალი პროექტების თითქმის მეოთხედი 500 მეგავატზე დიდი იქნება, რამდენიმე მათგანი კი 1 გიგავატსაც კი გადააჭარბებს. ამავდროულად, ხელოვნური ინტელექტის (AI) სწავლებისა და გამოყენების წილის ზრდის ფონზე, რომელიც მონაცემთა ცენტრების გამოთვლითი სიმძლავრის თითქმის 40%-ს მიაღწევს, ყველა მონაცემთა ცენტრის გამოყენების კოეფიციენტი 59%-დან 69%-მდე გაიზრდება.

გარკვეულწილად, ანგარიშის დასკვნები მოულოდნელი არ არის. ხელოვნური ინტელექტის კომპანიები აქტიურად ცდილობენ უფრო მძლავრი მონაცემთა ცენტრების აშენებას, რამაც წელს ამ სფეროში გლობალური ინვესტიციები 580 მილიარდ დოლარამდე გაზარდა. ეს თანხა აღემატება იმას, რასაც მსოფლიო ნავთობის ახალი მარაგების მოძიებაზე ხარჯავს. მიუხედავად ამისა, ახალი ანგარიში ნათლად აჩვენებს, თუ რამდენად სწრაფად იცვლება ვითარება.

ეს პროგნოზი წარმოადგენს მკვეთრად გაზრდილ შეფასებას იმავე ჯგუფის მიერ აპრილში გამოქვეყნებულ დოკუმენტთან შედარებით. ზრდა განპირობებულია იმ ახალი პროექტების ტალღით, რომლებიც მას შემდეგ დაანონსდა. „იმის გათვალისწინებით, რომ პროექტების ამოქმედებას საშუალოდ შვიდი წელი სჭირდება, ადრეულ ეტაპზე მყოფი პროექტები ყველაზე დიდ გავლენას ჩვენი პროგნოზის ბოლო პერიოდზე ახდენს“, — ნათქვამია ანგარიშში.

ადრეულ ეტაპზე მყოფი პროექტების რაოდენობა 2024 წლის დასაწყისიდან 2025 წლის დასაწყისამდე პერიოდში გაორმაგდა, თუმცა ეს ცალკე კატეგორიაა იმ პროექტებისგან, რომლებიც უკვე დამტკიცებულია ან მშენებლობის პროცესშია. ახალი სიმძლავრეების დიდი ნაწილი დაგეგმილია ვირჯინიის, პენსილვანიის, ოჰაიოს, ილინოისისა და ნიუ-ჯერსის შტატებში. ეს ტერიტორიები შედის PJM Interconnection-ის რეგიონში, რომელიც ამ და სხვა შტატებში ელექტროგადამცემი ქსელის ოპერირებაზეა პასუხისმგებელი.

ანგარიში იმ ფონზე ქვეყნდება, როდესაც PJM Interconnection მისი დამოუკიდებელი მონიტორის, Monitoring Analytics-ის მხრიდან მწვავე კრიტიკის ობიექტი გახდა. ჯგუფმა ენერგეტიკის მარეგულირებელ ფედერალურ კომისიაში (FERC) საჩივარი შეიტანა, სადაც ნათქვამია, რომ PJM-ს აქვს უფლება, მონაცემთა ცენტრების ქსელთან მიერთების ნებართვა მხოლოდ იმ შემთხვევაში გასცეს, თუ ქსელს ამისთვის საკმარისი სიმძლავრე გააჩნია.

„საიმედოობის შენარჩუნების ვალდებულების ფარგლებში, PJM-ს აქვს უფლებამოსილება, მოითხოვოს დიდი ახალი მონაცემთა ცენტრების სისტემაზე დამატების გადადება, სანამ მათი საიმედო მომსახურება არ იქნება უზრუნველყოფილი“, — წერს Monitoring Analytics. ორგანიზაციის თქმით, PJM-ს შეუძლია შექმნას „დატვირთვის რიგი“. მეტიც, მონიტორინგის ჯგუფი აცხადებს, რომ რეგიონში ელექტროენერგიის დღევანდელ მაღალ ფასებზე პასუხისმგებლობა სწორედ მონაცემთა ცენტრებს ეკისრებათ.

„PJM-ის მიერ არსებული წესების განმარტებასა და აღსრულებაზე უარის თქმა და PJM-ში საიმედო და ხელმისაწვდომი მომსახურების დაცვის შეუსრულებლობა უსამართლო და არაგონივრულია“, — ნათქვამია საჩივარში.