Beta Technologies-ის წარმატებული დებიუტი: ელექტრო-ავიაციის სტარტაპმა $1 მილიარდი მოიზიდა

ელექტრო-ავიაციის სტარტაპმა Beta Technologies-მა ნიუ-იორკის საფონდო ბირჟაზე (NYSE) სავაჭრო დებიუტი წარმატებით დაიწყო. კომპანიამ პირველადი საჯარო შეთავაზების (IPO) ფარგლებში 1 მილიარდი დოლარის მოზიდვა შეძლო, ხოლო მისი აქციების ფასმა პირველი სავაჭრო დღე ზრდით დაასრულა.

ვერმონტში დაფუძნებულმა კომპანიამ IPO-ს დროს ერთი აქციის ფასი 34 დოლარად განსაზღვრა, რაც მოსალოდნელ 27-33 დოლარიან დიაპაზონს აღემატებოდა. Beta Technologies-მა 29.9 მილიონი აქცია გაყიდა, რითაც 1 მილიარდ დოლარზე მეტი მოიზიდა და კომპანიის შეფასებამ 7.4 მილიარდი დოლარი შეადგინა. ვაჭრობის დაწყების შემდეგ აქციების ფასი მცირედით დაეცა, თუმცა მალევე აღიდგინა პოზიციები და დღე 36 დოლარზე დახურა.

Beta Technologies-ის საჯარო ბაზარზე გამოსვლა დამფუძნებლისა და აღმასრულებელი დირექტორის, კაილ კლარკის, არატრადიციული მიდგომის კულმინაციაა. კლარკმა, რომელიც ჰარვარდის კურსდამთავრებული, ყოფილი პროფესიონალი ჰოკეისტი და პილოტი-ინსტრუქტორია, კომპანია 2017 წელს დააარსა. მან თავი აარიდა სტარტაპ დამფუძნებლებისთვის დამახასიათებელ გზას, უარი თქვა სილიკონის ველზე მშობლიური ვერმონტის სასარგებლოდ და გვერდი აუარა ვენჩურულ კაპიტალს.

ამის ნაცვლად, Beta-მ დაფინანსება — ჯამში 1.15 მილიარდი დოლარი — ინსტიტუციონალური ინვესტორებისგან მოიზიდა, როგორებიცაა Fidelity და Qatar Investment Authority. კომპანიის უმსხვილეს ინვესტორებს შორის არიან Amazon-ი და General Electric-ი.

კიდევ ერთი უჩვეულო ნაბიჯი იყო ის, რომ კომპანიამ IPO-ს დოკუმენტაცია მთავრობის მუშაობის შეჩერების (government shutdown) პერიოდში წარადგინა. აშშ-ის ფასიანი ქაღალდებისა და ბირჟების კომისიამ (SEC) გასულ თვეს გამოსცა მითითება, რომელიც IPO-ს მოლოდინში მყოფ კომპანიებს საშუალებას აძლევს, გამოაქვეყნონ განცხადებები, მათ შორის აქციის ფასი, რომელიც 20 დღის შემდეგ ავტომატურად შედის ძალაში, SEC-ის თანამშრომლების მიერ განხილვის გარეშეც კი. ამ წესით ისარგებლა რამდენიმე სხვა კომპანიამაც, მათ შორის Navan-მა.

კლარკმა TechCrunch-თან საუბარში აღნიშნა, რომ SEC-ის ამ მითითებით მოქმედება ინვესტორებთან 20-დღიან შეხვედრებს (roadshow) გულისხმობდა, რაც, მისი საბანკო მრჩევლების აზრით, სარისკო იყო. „მე კი ვუპასუხე: იცით რა? სინამდვილეში, ეს ასე არ არის. ვფიქრობ, რაც მეტ დროს გავატარებთ ინვესტორებთან, მით უკეთესი იქნება Beta-სთვის“, — განაცხადა კლარკმა. „როდესაც ადამიანებმა ტექნოლოგიისა და სტრატეგიის სიღრმისეული შესწავლა დაიწყეს, ჩვენ უფრო და უფრო ვძლიერდებოდით, და ჩვენს აქციებზე მოთხოვნის გადაჭარბება თავისთავად მეტყველებს ამაზე“. მისი სურვილი აქციების ფასის სტაბილური და ნელი ზრდაა და არა „ველური, უკონტროლო ნახტომი“.

ახლა კლარკი აცხადებს, რომ კვლავ კომპანიის საქმიანობაზეა ფოკუსირებული, მათ შორის, ელექტრონული საფრენი აპარატების კომერციულ სერტიფიცირებაზე აშშ-ის ფედერალურ საავიაციო ადმინისტრაციასთან (FAA). Beta-ს მიზანია, საავიაციო სექტორისთვის ორიგინალი მოწყობილობების მწარმოებელი (OEM) გახდეს. კომპანიამ ორი ელექტრონული საფრენი აპარატი შექმნა: Alia CX300 eCTOL, რომელიც რეგიონული ფრენებისთვისაა განკუთვნილი, და Alia A250 eVTOL — ვერტიკალური აფრენა-დაფრენის მოდელი, რომელიც ქალაქის პირობებზეა მორგებული.

Beta-მ ასევე განავითარა ელექტრონული საფრენი აპარატების დამუხტვის ბიზნესი, რომლის ერთ-ერთი კლიენტია Archer Aviation. კომპანიის IPO-ს მარეგულირებელი დოკუმენტების თანახმად, მას აქვს შემოსავალი, მაგრამ ჯერ შორსაა მომგებიანობისგან. 2025 წლის პირველ ნახევარში Beta-ს შემოსავალმა 15.6 მილიონი დოლარი შეადგინა, რაც გაორმაგებული მაჩვენებელია 2024 წლის ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით. თუმცა, მისი წმინდა ზარალიც გაიზარდა დაახლოებით ერთი მესამედით და წლის პირველ ექვს თვეში 183 მილიონი დოლარი შეადგინა.